10 niezwykłych laboratoriów naukowych

Artykuły

reklama

VLT, Chile

Obserwatorium astronomiczne na wysokości 2635 m.n.p.m. na pustyni Atakama

VLT (Very Large Telescope) to obserwatorium astronomiczne należący do Europejskiego Obserwatorium Południowego. Lokalizacja VLT jest o tyle niezwykłe, że znajduje się na wysokości 2635 m.n.p.m. na pustyni Atakama w północnej części Chie. Jest to doskonałe miejsce do prowadzenia obserwacji astronomicznych, bowiem wokół nie ma żadnych obiektów, których światła mogłyby zaburzać oglądanie Wszechświata.

Na VLT składają się cztery teleskopy z optyką adaptatywną i aktywną o średnicy zwierciadła 8,2 m, które noszą nazwy Antu, Kueyen, Melipal i Yepun. Teleskopy te są uzupełniane przez cztery przestawne teleskopy optyczne o średnicy 1,8 m w badaniach interferometrycznych. Co ciekawe, teleskopy mogą prowadzić obserwacje niezależnie albo wspólnie – w tym drugim wypadku tworzą VLTI (Very Large Telescope Interferometer).

Budynki, w których znajdują się teleskopy mają kontrolowaną temperaturę i obracają się razem ze zwierciadłami. Taki mechanizm minimalizuje niekorzystne efekty wpływające na obserwacje, np. turbulencje powietrza w tubusie teleskopu.

SNOLAB, Ontario

Laboratorium w nieczynnej kopalni niklu, ponad 2 km pod ziemią

Podobnie jak w IceCube, w kanadyjskim Sudbury Neutrino Observatory (SNOLAB) dokonuje się obserwacji fenomenów powstających daleko poza granicami Ziemi. Laboratorium jest ulokowane w nieczynnej kopalni niklu, ponad 2 km pod ziemią. Podziemny kompleks zamyka się w obszarze 5000 m kwadratowych, ale na powierzchni znajdują się jeszcze dodatkowe obiekty zajmujące powierzchnię 3100 m kwadratowych.

Przeprowadzane w SNOLAB eksperymenty wymykają się poziomowi zrozumienia zwykłych zjadaczy chleba, ale mają ogromną wagę dla współczesnej fizyki. SNOLAB jako jedna z nielicznych placówek na świecie poszukuje ciemnej materii, która wypełnia nawet 80 % naszego Wszechświata.

Tutaj wychwytuje się również niskoenergetyczne neutrina i poszukuje neutrin emitowanych podczas wybuchów supernowych. Ale w SNOLAB bywają nie tylko naukowcy związani w mniejszym lub większym stopniu z fizyką. W Ontario prowadzi się także eksperymenty z zakresu geofizyki, sejsmologii i biologii.